اگر در حال خواندن این مطلب هستید، احتمالا یا در مسیر روان‌درمانی قرار دارید یا اینکه به شروع مسیر خودیابی فکر می‌کنید؛ در هر صورت، جای تبریک دارد که تصمیم گرفته‌اید برای سلامت روان خود اهمیت قائل شوید. این مقاله به شما کمک می‌کند تا از تجربه‌‌ی درمانی خود، بیشترین بهره درمانی را کسب کنید. با وجود آن‌که هر درمانگر سبک و رویکرد مختلفی دارد، اما دستورالعمل‌های یکسانی وجود دارند که کلیه‌ی درمانگران باید از آنها پیروی کنند. آیا شما، از این دستورالعمل‌ها اطلاع دارید؟ فهرست زیر یک فهرست کامل نیست، اما نقطه‌ی خوبی برای شروع به حساب می‌آید.
آن چیزهایی که می‌توانید از درمانگر خود انتظار داشته باشید:
بی‌طرف بودن
وظیفه‌ی اصلی درمانگر، بی‌طرف ماندن یا خنثی بودن در مسیر درمان است. خنثی بودن، به این معنا نیست که تصمیم یا انتخاب شما برای او اهمیتی ندارد. هدف درمانگر این است که مزایا و معایب هر تصمیم را مورد بررسی قرار دهد و به شما در راستای تصمیم‌گیری کمک کند. این فرآیند باعث می‌شود تا نسبت به موقعیت خود، به بینشی وسیع‌تر دست یابید و بر زندگی خود مسلط شوید؛ فرآیندی که به رشد عزت‌نفس و توانایی تصمیم‌گیری شما کمک می‌کند.
احترام و خودمختاری
خود مختاری، نوعی نیاز روانشناختی محسوب می‌شود؛ نیازی که ما بر اساس آن احساس می‌کنیم که رفتار و اقدامات‌مان را با میل، خواست و اراده‌ی خودمان انجام می‌دهیم. اهمیتِ خودمختاری از آن جهت است که انسان‌ها معمولا زمانی که احساس کنند کاری که انجام می‌دهند از درون‌شان شکل گرفته و بر اساس نیازها و خواستِ خودشان است، انگیزه‌ی بسیار بالاتری خواهند داشت؛ در حالی که اگر فکر کنند مجبور به انجام کاری هستند، این انگیزه به‌شدت کاهش خواهد یافت.
یک درمانگر به شما و انتخاب‌های زندگی‌تان احترام خواهد گذاشت. شاید او با انتخاب‌های شما موافق نباشد اما نقش او این است که یک حمایت‌کننده باشد و هرگز قضاوت نکند. بنابراین، شما در حضور یک درمانگر می‌توانید عمیق‌ترین افکار خود را موردبررسی قرار دهید و به کمک او، تغییراتی را ایجاد کنید که می‌توانند برای شما مفید واقع شوند.
امن بودن
ایجاد یک محیط امن و گرم، برای کنکاش در مورد موضوعات دشوار و چالش‌برانگیز، بسیار مهم است. درمانگر شما با جدیت تمام، تلاش خواهد کرد تا کاری کند که شما احساس حمایت و امنیت داشته باشید و درست به همین دلیل است که فرآیندِ روان‌درمانی، به زمان نیاز دارد. به‌خصوص هفته‌ها و ماه‌های ابتدایی، به واسطه‌ی خلقِ یک محیط امن در راستای درمان موثر، از اهمیت دوچندان برخوردار هستند.
رازداری
آنچه در اتاق درمان گفته می‌شود، در اتاق درمان باقی خواهد ماند. اما جالب است بدانید که این قاعده، استثنائاتی نیز دارد: اگر جان شما یا شخصی دیگر با خطری قریب‌الوقوع مواجه باشد، درمانگرِ شما باید از قاعده‌ی رازداری صرف‌نظر کند؛ زیرا او، طبق قانون، موظف است که از شما و دیگران در برابر آسیب محافظت کند. اگر شما در این مورد نگرانی دارید، به‌وضوح آن را با درمانگر خود در میان بگذارید؛ زیرا این مورد، از متداول‌ترین نگرانی‌ها به حساب می‌آید که در جلسات اولیه‌ی درمان مطرح می‌شود.
عدم آسیب‌رسانی
درمانگر شما کوچکترین آسیبی به شما وارد نمی‌کند و تمام تمرکز او بر ارائه‌ی خدمات به شما- با تکیه بر مهارت‌ها و آموخته‌های تخصصی خویش- است. گاهی اوقات ممکن است احساس کنید که درمانگرتان، تا حدی صریح یا قاطع است. این بدان معنا نیست که او در مسیر درمان، آزرده‌خاطر می‌شود یا قصد دارد به شما بی‌احترامی کند؛ بلکه موضوع بسیار ساده‌تر از این است: برخی مواقع، ما به یک نیروی پیش‌برنده‌ی ملایم نیاز داریم تا از این طریق بتوانیم در زندگی خود، به ایجاد تغییرات نسبی بپردازیم.
حساسیت فرهنگی
کلیه‌ی درمانگران، ملزم به حفظ حساسیت‌های فرهنگی هستند. آنها از این طریق، با پشتیبانی از مراجع خود، از تبعیض جنسی یا نژادیِ ناخواسته، تعصب یا بی‌تفاوت بودن جلوگیری می‌کنند. درمانگرِ شما، نه تنها از به چالش کشیدنِ ارزش‌های فرهنگی‌تان خودداری می‌کند، بلکه کارکرد و تاثیر آن ارزش‌ها را بر زندگی شما مورد بحث و بررسی قرار می‌دهد.
توانایی درک جنسیت و گرایش جنسی
یک درمانگر، همواره به جنسیت و گرایش جنسی شما احترام می‌گذارد. او دائما تمایل دارد تا خود را با جدیدترین تحقیقات و اطلاعات، با موضوع ارائه‌ی خدمات به اقلیت‌های جنسی، مجهز سازد. اگر در طول درمان، در مورد این موضوع احساس ناراحتی کردید، حتما این موضوع را با درمانگرتان مطرح کنید.
ای کاش قبل از شروع درمان، از این پنج نکته باخبر بودم
چیزی که باعث می‌شود درمان نتیجه‌ای بهتر به همراه داشته باشد، مجموعه انتظارات شما از درمانگر است. داشتن انتظارات درست و واقعی از درمانگر نه تنها به رقم خوردن یک نتیجه‌ی بهتر کمک می‌کند، بلکه باعث می‌شود که درمان، به یک فرآیند پُرشور و جذاب تبدیل شود. در این بخش از مقاله، قصد دارم به برخی از این انتظارات بپردازم؛ انتظاراتی که به شما کمک می‌کنند تا بتوانید از مسیر درمان خود، بیشترین بهره را کسب کنید.
مرزها
در حالی که رابطه‌ی شما با درمانگرتان می‌تواند بسیار گرم و دوستانه باشد، اما باید این نکته را مدنظر قرار دهید که «رابطه‌ی درمانگر-مراجع» یک رابطه‌ی حرفه‌ای محسوب می‌شود و شرط پایداریِ آن، حفظ کردن مرزهای مهم این رابطه است. درمانگر شما، در جریان درمان، عمیقا با شما همدل و با مشکلات‌تان درگیر خواهد شد؛ اما چیزی که اهمیت دارد این است که به دنبال دوستی با درمانگر خود نباشید، زیرا دوستی با درمانگر، احساس ناکامی و سرخوردگی را به همراه خواهد داشت و مهم‌تر اینکه در مسیر درمان شما اختلالِ جدی ایجاد خواهد کرد.
درخواست تایید
افراد، بعضا از ته دل آرزو می‌کنند که ای کاش دیگران با نوع انتخاب‌ها و تصمیمات آنها در زندگی موافق باشند. شاید بارها پیش آمده باشد که شما در اتاق درمان، با اشتیاقِ تمام، به دنبال تاییدِ درمانگرتان بود‌ه‌اید و هنگامی که از او واکنشی مطلوب دریافت نکرده‌اید، ناگهان با احساس یاس و ناکامی مواجه شده‌اید. هرگز فراموش نکنید وظیفه‌ی درمانگرتان این نیست که با گزینه‌ی «الف» یا گزینه‌ی «ب» موافقت کند؛ بلکه نقش او کمک کردن به شما، در راستای رسیدن به نتیجه‌ی مطلوب است. بنابراین، روان‌درمانی یک فرآیند مهم برای یاری رساندن به شما در مسیر پیشرفتِ مهارت‌های تصمیم‌گیری به حساب می‌آید.
فرآیند درمان
برای آن دسته از مراجعانی که به طور دقیق به وظایف درمانی خود عمل می‌کنند، این انتظار وجود دارد که فرآیند درمان در یک دوره‌ی زمانیِ کوتاه‌تر به نتیجه برسد. من غالبا به مراجعان خود گوشزد می‌کنم، همانطور که برای فرا گرفتنِ برخی رفتارها سال‌ها زمان صرف شده است، ترک کردن آن عادات رفتاریِ کهنه و آموختنِ مجموعه‌ای از دیدگاه‌های جدید نیز به زمان نیاز دارد؛ یک فرآیند زمان‌بر که به صبر و مشارکت فعال شما، به عنوان مراجع، بستگی دارد.
مشارکت فعال
هر چقدر که برای درمان وقت بگذارید و تلاش کنید، همان‌قدر نیز از آن بهره خواهید برد. به‌خوبی به خاطر می‌آورم که در گذشته، با مراجعی کار می‌کردم که انتظار داشت به او کمک کنم تا احساس افسردگی کمتری داشته باشد؛ اما در عین حال چندان تمایلی نداشت که در مسیر درمان، به طور فعال، مشارکت داشته باشد. چنین انتظاری، به احساس ناامیدی در مراجع منجر خواهد شد.
پیشنهاد‌های زیر می‌توانند به شما کمک کند تا در مسیر درمان، مشارکت فعالانه داشته باشید:
- از خود بپرسید که در مسیر درمانِ من، کدام عامل باعث ایجاد محدودیت می‌شود؟
- آیا در جلسات درمانی ریسک می‌کنم؟
- آیا در مورد آن چیزی که مرا آزار می‌دهد، صحبت می‌کنم؟
- آیا در اتاق درمان با خود کاملا صادق هستم؟
تعامل
اگر چه درمانگرِ شما اطلاعات قابل‌توجهی در رابطه با سلامت روان دارد، اما شما همچنان متخصص بدن و ذهن خود هستید. آن دسته از مراجعانی که با درمانگر خود، در تنظیم اهداف درمانی تعامل دارند، عمدتا نتایج بهتری از درمان کسب خواهند کرد؛ زیرا هدفی که مبتنی بر همکاری و مشارکت باشد، به احتمال فراوان، به هدفی واقع‌گرایانه و دست‌یافتنی مبدل خواهد شد.
در پایان، من شخصا شما را به ریسک کردن در جلسات درمانی تشویق می‌کنم. این باعث می‌شود تا جلسات شما با انرژیِ بیشتری برگزار شود و متعاقبا شما از آن جلسات، بیشتر بهره‌برداری کنید. درمانگرِ شما، حاضر است تا شما را در مسیرِ حل مسائل و آموختن مهارت‌های مرتبط با آن تقویت کند تا بتوانید تصمیماتی بگیرید که به واسطه‌ی آنها، مسیر زندگی شما با تغییرات اساسی مواجه شود.
منبع مقاله
https://www.goodtherapy.org/blog/therapy/
مترجم: مجید صادق‌حسینی