جمعه ها با عشق
موضوع خیانت
خیانت چیست و چه زمانی می توانیم ادعا کنیم که خیانت صورت گرفته است ؟ ما در روانشناسی چیزی به اسم خیانت نداریم ، خیانت یک واژه ی حقوقی است ، خیانت یک واژه ی اخلاقی است . ما در روانشناسی میبینیم که انسان ها همدیگر را متهم به خیانت می کنند ، انسان ها به دیگری برچسب خائن می زنند یا خودشان را قربانی خیانت می دانند.ما در روانشناسی بررسی می کنیم که چگونه این اتفاق رخ داده است ، عوامل زمینه ساز و آشکار این امررا بررسی می کنیم و چگونه می توان آن را ترمیم کرد . آیا راهی برای ترمیم آن وجود دارد ؟ اخلاق و حقوق هستند که مفهوم خیانت را مطرح می کند. آیا در طرح موضوع خیانت به دنبال حذف و تخطئه ی دیگری هستیم یا به دنبال همزیستی مسالمت آمیز هستیم ؟ هر خطای زناشویی نمی تواند برچسب خیانت به خود بگیرد حتی اگر آن خطا یک خطا و لغزش جنسی باشد. در یک بازی فوتبال بازیکنی مرتکب خطا می شود و از زمین بازی اخراج می شود و تیم او ده نفره می شود در طرف دیگر بازیکن یک تیم گل به خودی می زند و تیم او می بازد آیا در این موارد خیانت صورت گرفته ؟ چقدر نیت مهم است ؟ روانشناسی به بررسی علل و عوامل خیانت و نتایج آن می پردازد. خیلی از افرادی که ادعا می کنند قربانی خیانت شده اند ،هنوز عقد قراردادی بین آنها صورت نگرفته ولی خوشان را شامل نتایج یک قرارداد می دانند .اصولا خیلی از افراد در ابتدای رابطه ادعا می کنند که خیانت صورت گرفته در صورتی که هنوز نه داره و نه به باره. معمولا در ابتدای رابطه که قرار داریم و هنوز در مورد مفاد قرارداد صحبتی نکرده ایم اما احساس می کنیم که این رابطه شامل تمام قوانین مندرج در رابطه ی زناشویی می شود.ممکن است که رابطه ی ما با دیگری در حد یک کافی شاپ رفتن باشد ، اما اینگونه تفکر می کنیم که این شخص حق ندارد با دیگری قهوه بخورد یا به کافی شاپ برود ،حق ندارد با همکلاسی خودش صحبت کند، چون رابطه را با من شروع کرده حق ندارد با دیگری وارد گفتگو شود. آیا من درجهت اکتشاف برای پیدا کردن جفت مطلوب خودم باید یکی رو مشخصا پیدا کنم با او وارد رابطه شوم و با او تا انتها بروم بعد از دوسال متوجه شوم که این به درد من نمی خورد و رابطه رو رها کنم و به دنبال رابطه ای جدید با شخص دیگری بگردم ؟ بسیاری از خانم ها و آقایان به محض اینکه وارد گفتگو با فردی می شوند انتظار دارند که طرف مقابل همه ی امورات خودش را خاموش نماید و به صورت کامل تحت امر وی باشد که این موضوع همان شکل سنتی ازدواج است که در خیابان و کافی شاپ صورت می گیرد. اگر از کسی خواستگاری می کنیم و طرف مقابل به ما جواب مثبت می دهد ما به این خواستگاری متعهد هستیم و باید به آن ادامه دهیم اما اگر هنوز از کسی خواستگاری نکردیم آزاد هستید که به گشت و گذار خودت ادامه بدهی ، جفت خودت رو پیدا کنی ، از او خواستگاری کنی بعد از جواب مثبت طرف مقابل می توانی به این خواستگاری متعهد شوی. کژپیمانی زمانی به وقوع می پیوندد که پیمان ما داوطلبانه باشد. تحقیق کنزی در سال ۱۹۵۰ نشان می دهد که ۵۰ درصد مردان و ۲۶ درصد زنان رابطه ی برون زناشویی را تجربه کرده اند ، تحقیق جهانی دیورکس نشان می دهد که ۴۶ درصد مردان سکس گذری داشته اند ، از هر دو مرد یک نفر و از هر چهار زن یک نفر رابطه ی برون زناشویی را تجربه کرده اند .یک دوم مردها و یک چهارم زن ها دارای این تجربه بوده اند پس این موضوع عمومیت دارد. عمومیت کژپیمانی بسته به فرهنگ و پاره فرهنگی است که ما در آن زندگی می کنیم. ممکن در روستایی دراطراف کرمان نرخ وفاداری ۱۰۰ درصد ، در خود کرمان ۸۰ درصد ، در اصفهان ۶۰ درصد ودر تهران ۳۰ درصد باشد.دربخشی از فرهنگ پایتخت ایران کژپیمانی نه تنها ایراد محسوب نمی شود بلکه یک افتخار محسوب می شود در حلقه ی مردان شمارش کردن زن هایی که شخص توانسته با آنها رابطه برقرار کند امتیاز محسوب می شود و دیگران با حسرت به این داستان ها گوش می دهند. در طیفی اززن ها هم این حالت وجود دارد . دلایل مختلفی برای این موضوع وجود دارد ، از دیدگاه مردم شناسی ۹۸ درصد ژن های ما شبیه شامپازه ها است و شامپازه ها تک همسر نیستند ، ۹۸ درصد ژن های ما به بلوبوها است که بلوبوها تک همسر نیستند. چند همسری در شامپازه ها در مردان آنها وجود دارد اما بلوبوها همه با هم هستند. پس ما آمادگی چندانی برای پیمان تک همسری نداریم. در فرهنگ مسیحی سکسوالیته یک مسئله ی مذموم محسوب می شود. در فرهنگ ایران باستان مردان یک پاشا زن داشتند و تعداد زیادی چاکرزن که این چاکر زن فرهنگ امروزی همان زنان صیغه ای محسوب می شوند، این رویه در آفریقا و هند هم وجود داشته است. یک نظریه ی استراتژیک چندگانه وجود دارد که بر اساس آن پستانداران درطول تاریخ آموخته بودند که با داشتن یکی دوتا جفت در کنار خودشان مراقبت کردن از فرزندان شان راحت تر می شود. بنابراین دوتا نر با یک ماده جفت میشده ، اگر گربه در هنگام زایش نه تا بچه گربه می آورد ممکن است این نه تا گربه ی متولد شده مال نه تا گربه ی مختلف باشند. این یک نیاز تکامل شناختی است که به صورت استراتژیک در ما ایجاد شده است. تئوری دیگری وجود دارد که نوعی نسبیت جنسیتی است یعنی اینکه دریک قبیله یک جنس نسبت به جنس دیگر کمتر بوده ،در جامعه ی مادر شاهی چند مرد با یک زن رابطه برقرار می کردند یا چند زن با یک مرد رابطه برقرار می کردند. تمایل کژپیمانی در یک گونه وجود دارد که جفت آن حسود باشد، چون وقتی که جفت او حسودی می کند تلاش بیشتری برای راضی نگه داشتن آن می کند،توجه بیشتری به او می کند به عبارتی دیگر گردونه ی حیات در ما یک ژن شیطنت گذاشته که طرف ما بداند که هر آن ممکن است که میل بودن با او را داشته باشیم. دلایل کژپیمانی در روابط زناشویی : کژپیمانی در روابط زناشویی یک سری دلایل زمینه ای دارد مانند دلبستگی ناایمن ، این افراد نمی توانند خودشان را به صورت تمام و کمال در رابطه قراردهند. آسیب های دوران کودکی ، مانند کودکی که میبیند مادرش یا پدرش خیانت می کند. مشکلات روانشناختی ، اعتیاد ، تجربه های بی وفایی داشتن ، اعتیاد به سکس ، قماربازی ، خشونت خانگی ،عدم رضایت زناشویی ، عدم خوشحالی ، عدم تکریم و احترام ، عدم هیجان در رابطه ، گسترش پورنوگرافی ، فضای مجازی (فضای مجازی ما رو به سمت غرایز خودمان می برد ، ما را به سمتی می برد که دچار هوس می شویم )، دلایل نادرست ازدواج ،عدم رابطه ی خوب با بدن خویش، دور زندگی کردن ، نبود زبان مشترک ، نبود حرف های مشترک ، نبود توجه در رابطه ….. دکتر مسعود عارف نظری نویسنده و روانشناس ترنسپرسونال