10 مزیتِ سلامت روان که حیوانات خانگی برایمان به ارمغان می‌آ‌ورند
حیوانات خانگی می‌توانند تاثیر شگرفی بر سلامت روانِ ما داشته باشند. در اینجا، تنها به چند روش اشاره کرده‌ایم که حیوانات خانگی، از طریق آن‌ها، به ما کمک می‌کنند تا احساس شادی و سلامتیِ بیشتری داشته باشیم. حیوانات خانگی، چیزی فراتر از موجوداتِ بامزه و دوست‌داشتنی هستند که ما از گذراندن وقت با آن‌ها، لذت ببریم؛ هر چه باشد، دلیلی وجود دارد که حیوانات خانگی، غالبا گربه یا سگ، خود را به‌عنوان عضوی از خانواده قلمداد می‌کنند. حضورِ آن‌ها پیرامونِ ما، باعث می‌شود- چه از لحاظ فیزیکی و چه از لحاظ عاطفی- احساس بهتری داشته باشیم.
دکتر لارنا دیویس، مشاور و مدیر بالینیِ یک مرکز توان‌بخشی در نیوجرسی آمریکا، توضیح می‌دهد: از لحاظ تاریخی، فواید درمانی حیوانات، شاید بسیار زودتر از آن چیزی که بیشتر افراد از آن آگاه هستند، تایید شده باشد؛ درست از آنجایی که یونانیانِ باستان دریافتند که اسب‌ها، ظاهرا می‌توانند روحیه‌ی افرادِ بسیار بیمار را بهبود بخشند.
او می‌افزاید: یکی دیگر از مستنداتِ قابل‌توجه و مورداستفاده در تاریخ، به دوران قرون وسطی در بلژیک برمی‌گردد؛ به آن زمانی که انسان‌ها و حیوانات، با یکدیگر بازپروری شدند که این، نشان از تاثیر مثبتِ همزیستیِ حیوان و انسان داشت.
همچنین، تحقیقاتِ اولیه‌ی انسان‌شناسی نشان می‌دهد که گربه‌ها، اهلی شدن خود را از جنوبِ آسیا آغاز و برای یک رابطه‌ی سودمند دوجانبه، با انسان‌ها رابطه‌ای دوستانه برقرار کردند!
امروزه تحقیقات علمی در جهتِ به ثبت رساندنِ این اثراتِ مثبت ادامه دارد. در اینجا، تنها به چند مورد اشاره شده است:
۱. حیوانات خانگی به ما کمک می‌کنند تا احساس کنیم «دوست‌داشتنی» هستیم
دیویس می‌گوید: حیوانات خانگی می‌توانند میزان دوپامین، سروتونین و اکسی‌توسین را در بدن ما افزایش دهند؛ هورمون‌هایی که، به زعم او، به ما احساسِ کامیابی و سرخوشی می‌بخشند.
به‌عنوان مثال، اکسی‌توسین، که غالبا به‌عنوان هورمون «عشق» شناخته می‌شود، باعث ایجاد پیوند با دیگران، از جمله نوزادان ما می‌شود. محققان منابع معتبر دریافته‌اند هنگامی که سگ‌ها و انسان‌ها به همدیگر نگاه می‌کنند یا با یکدیگر تعامل دارند، هر دو، فورانِ اکسی‌توسین را تجربه می‌کنند.
۲. حیوانات خانگی باعث می‌شوند کمتر احساس تنهایی کنیم
حیوانات خانگی همراهانِ ما هستند. آن‌ها می‌توانند باعث شوند که ما خود را دوست‌داشتنی بدانیم و احساس مقبولیت کنیم؛ اصلا مهم نیست که این احساس چه میزان باشد.
دیویس توضیح می‌دهد: اهمیت ندارد که در کدام مقطع از زندگی به سر می‌برید؛ زیرا حیواناتِ خانگی همواره هیجان‌زده هستند که شما را دوست داشته باشند و در عوض، شما نیز آن‌ها را دوست داشته باشید. آن‌ها کوچکترین اهمیتی نمی‌دهند که شما چه میزان پول دارید؟ کجا زندگی می‌کنید؟ یا چه کار می کنید؟ آن‌ها فقط شما را دوست دارند.
دیویس می‌افزاید: «عشق» و «نیاز به دوست داشته شدن» از غرایز اساسی و اولیه‌ی انسان است. حیوانات خانگی، عشق را، به میزانِ قابل‌توجهی، ابراز می‌کنند و این، با احساس استرس، تنهایی، غم و دیگر احساسات منفی مقابله می‌کند.
انسان‌ها می‌توانند با حیوانات همراه خود، صحبت کنند، آن‌ها را لمس کنند یا در آغوش بگیرند. این یکی از دلایلی است که بسیاری از مردم در طول قرنطینه‌های ناشی از پاندمی کرونا، به سرپرستیِ حیوانات خانگی روی آوردند. طبق یک مطالعه در سال ۲۰۲۱ در مالزی، به نظر می‌رسد که حیوانات خانگی، سلامت روان و آسایش را در دوره های انزوا، بهبود می‌بخشند.
۳. حیوانات خانگی می‌توانند به کاهش فشار خونِ شما کمک کنند
ده‌ها سال تحقیق نشان داده است که بین فشار خون پایین و داشتن حیوان خانگی، ارتباطی وجود دارد. به‌عنوان مثال، یک مطالعه قدیمی‌تر در سال ۱۹۸۸ نشان داد که نوازش کردن سگ‌ها می‌تواند به کاهش ضربان قلب و فشار خونِ افراد کمک کند. درعین‌حال، یک مطالعه‌ی استرالیایی در سال ۱۹۹۲ نشان داد که صاحبان حیوانات خانگی، نسبت به کسانی که حیوان خانگی ندارند، فشار خون کمتری دارند؛ حتی اگر شاخصِ توده‌ی بدنی (BMI) و ویژگی‌های اجتماعی- اقتصادیِ آن‌ها مشابه باشند.
مطالعات مشابهی نیز، در سال ۲۰۰۲، در رابطه با زوج‌های متاهل و در سال ۲۰۰۷ در مورد افراد مسن انجام شد که سطوح پایین‌تری از فشار خونِ بالا را نشان می‌داد.
تحقیقات دیگرِ نشان داده است که صاحبانِ حیوانات خانگی، سطح تری‌گلیسیرید و کلسترول خونِ پایین‌تری دارند و بیمارانِ در معرض سکته‌ی قلبی، در حضور حیوانات خانگی، عمری طولانی‌‌تر دارند. به همین دلیل است که منبع معتبری مانندِ انجمن قلب آمریکا بیان می‌کند که داشتن حیوانات خانگی- به ویژه سگ- می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی را کاهش دهد.
۴. حیوانات خانگی به کاهش استرس و اضطراب کمک می‌کنند
حیوانات خانگی می‌توانند از تشویشِ افراد بکاهند که این، خود تاثیر قابل‌توجهی بر سطح استرس و اضطراب دارد. دیویس می‌گوید: علاوه بر این، تعامل با حیوانات می‌تواند سطحِ کورتیزول (هورمون استرس) را کاهش دهد.
یک مطالعه در سال ۲۰۱۵ نشان داد که «رشد کردنِ همزمان با یک سگ خانگی» با «سطوح پایین‌ترِ اضطرابِ دوران کودکی» مرتبط است. همچنین، یک مطالعه در سال ۲۰۱۸ نشان داد که «سگ‌های درمانی» به دانشجویانِ تحت استرس کمک می کنند.
سگ‌های درمانی، گروهی از سگ‌ها هستند که محبت و آسایش را به دیگران ارائه می‌کنند و با هدفِ حمایت از انسان‌ها- اغلب در محیط‌هایی مانند بیمارستان‌ها، خانه‌های سالمندان، آسایشگاه‌ها، مناطق فاجعه‌آمیز- آموزش می‌بینند؛ برخلافِ سگ‌های خدمتگزار، که برای کمک به بیماران خاص با نیازهای فیزیکی روزانه‌شان، تحت آموزش قرار می‌گیرند، سگ‌های درمانی برای تعامل با انواعِ افراد (نه فقط با صاحبان خود) تعلیم می‌بینند.
۵. حیوانات خانگی شما را ترغیب می‌کنند که به بیرون بروید
برخی از حیوانات خانگی- مانند سگ‌ها- نیاز به حضور و سپری کردن زمان در فضای باز دارند؛ بنابراین اگر سگ دارید، به احتمال زیاد، از خانه بیرون می‌زنید و هوای تازه دریافت می‌کنید. این می‌تواند- به‌خصوص- برای افرادی که با برخی از بیماری‌های مربوط به سلامت روان زندگی می‌کنند، مفید باشد.
دکتر ملیسا گراتی، روانشناس در منطقه شیکاگو، توضیح می‌دهد که داشتنِ حیوان خانگی، می‌تواند دیدگاهِ برخی افراد را نسبت به منزوی ماندن در خانه و یافتنِ جسارت برای بیرون رفتن با حیوانِ خانگی خود، عوض کند.
۶. حیوانات خانگی ما را به بیشتر ورزش کردن، عادت می‌دهند
برخی از حیوانات خانگی مانند سگ‌ها، به فعالیت بدنیِ منظم نیاز دارند و این بدان معناست که شما نیز ممکن است بیشتر از گذشته ورزش کنید.
تاشا هالند کورنی‌گی، مشاور سلامت روان در کارولینای شمالی، می‌گوید: صاحبانِ سگ نسبت دیگران- به طور متوسط- روزانه ۲۲ دقیقه بیشتر راه می‌روند. او تاکید می‌کند که ورزش، خود می‌تواند برای سلامت روان بسیار موثر باشد. تحقیقات نشان داده است که حتی یک پیاده‌روی کوتاه در حوالی خانه، اضطراب، افسردگی و خُلقِ منفی را کاهش می‌دهد.
.7 حیوانات خانگی می‌توانند احساس افسردگی را کاهش دهند
سگ‌ها و اسب‌ها، به کاهش احساس افسردگی کمک می‌کنند؛ درست به همین دلیل است که بسیاری از درمانگران و روان‌پزشکان، بعضا از این دو حیوان، به‌عنوان بخشی از پروسه‌ی درمان بهره می‌گیرند.
۸. حیوانات خانگی می‌توانند به کاهشِ علائم اختلال اضطرابِ پس از سانحه (PTSD) کمک کنند
سگ‌ها- خصوصا سگ‌های خدمتگزار- اغلب برای سربازان بازنشسته یا جانبازانِ مبتلا به PTSD تجویز می‌شوند؛ زیرا آن‌ها- بنا بر تحقیقات موجود- نقش بسیار مفیدی در مسیرِ بهبودی بیمار ایفا می‌کنند.
مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۸ نشان داد که سگ‌های خدمتگزار می‌توانند با کاهش افسردگی و تنهایی و البته بهبودِ انعطاف‌پذیری و سلامتِ عمومی روان، به کاهش علائمِ PTSD در جانبازان کمک کنند.
همچنین، یک مطالعه در سال ۲۰۱۳ مزایای مشابهی را نشان داد که بر اساس آن، سگ‌ها، احساسِ تنهایی، نگرانی و تحریک‌پذیری را کاهش می‌دهند.
۹. حیوانات خانگی در مراقبت از ما، یاری‌رسان هستند
سگ‌های خدمتگزار می‌توانند با انجام وظایفِ مشخص، انسان‌ها را در راستای مدیریتِ یک مشکل روانی یا پزشکی، یاری کنند. به‌عنوان‌مثال، صاحبانِ سگ‌های خدمتگزار می‌دانند که سگ‌شان پیش از تشنجِ آن‌ها، هشدار می‌دهد؛ آگاهی از این هشدار باعث می‌شود میزان قابل‌توجهی از استرسی که فرد بابت این موضوع دارد، کاهش یابد. زیرا این افراد، می‌توانند احساس اطمینان بیشتری داشته باشند که یک سگ- که حالا در جایگاه دوستِ آن‌ها قرار دارد- مراقب آن‌هاست.
۱۰. حیوانات خانگی به ما کمک می‌کنند احساس خوشبختی کنیم
یک مطالعه در سال ۲۰۱۶ در مورد ۲۶۳ بزرگسال آمریکایی نشان داد که صاحبانِ حیوانات خانگی، نسبت به کسانی که حیوان خانگی ندارند، از زندگی خود رضایت بیشتری دارند
بهترین نوعِ حیوان خانگی برای سلامت روان
هر نوع حیوان خانگی، می‌تواند به انسان‌ها، حسِ همراهی و آسودگی ببخشد. با این حال، ممکن است همچنان سوالاتی در مورد سلامت روان خود داشته باشید:
- آیا یک حیوانِ خاص- در جهت تقویت سلامت روان من- بهتر از دیگر حیوانات خانگی است؟
اغلب تحقیقات، بر مزایای سلامت روانِ ناشی از داشتنِ اسب‌ها و سگ‌ها متمرکز شده‌اند. به‌عنوان مثال، یک مطالعه در سال ۲۰۱۶ نشان داد که صاحبان سگ- در مقایسه با صاحبان گربه یا افرادی که حیوان خانگی ندارند- بالاترین میزان از احساس سلامت عمومی را دارند. دیویس می‌گوید: این موضوع، می تواند دلایل متعددی داشته باشد.
بله، گربه‌ها می‌توانند از آزادیِ عملِ بیشتری برخوردار و کمتر به کنترل شدن از سوی صاحبان خود نیاز داشته باشند، درحالی‌که سگ‌ها عمدتا هدفی جز رضایت خاطرِ صاحبان‌شان ندارند. از طرفی دیگر، سگ‌ها، حیواناتی اجتماعی هستند، اما احساس پاداشِ بیشتر، ممکن است به این دلیل باشد که سگ‌ها، خواهانِ مسئولیت بیشتری هستند. دیویس خاطرنشان می‌کند که ممکن است احساس کنید که مراقبت از سگ‌ها و بیشتر بیرون رفتن با آن‌ها، تقویتِ اعتماد به نفسِ شما را به دنبال دارد.
با این وجود، برای برخی از افراد، مراقبت از سگ‌ها- که یک مسئولیتِ مضاعف به حساب می‌آید- ممکن است دشوار باشد؛ به‌خصوص اگر محدودیت‌های فیزیکیِ احتمالی شما، از توانایی‌تان در مراقبت از سگ‌ها و همراهی با فعالیت بدنیِ مورد نیازِ آن‌ها بکاهد یا در این امر، ممانعت ایجاد کند. در چنین شرایطی، یک حیوان خانگی- مانند گربه- که به رسیدگی کمتری نیاز دارد، ممکن است انتخابِ بهتری باشد.
- آیا این مهم است که من یک حیوان خانگیِ متعارف، حیوان حامیِ عاطفی یا حیوان خدماتِ روانپزشکی داشته باشم؟
حیواناتِ خدماتی و حیوانات حامیِ عاطفی، غالبا برای رسیدگی به نیازهای خاص مردم، آموزش‌های تخصصی دیده‌اند. «حیوان حامی عاطفی» حیوانی است که- از طریق همراهی- به افراد مبتلا به «ناتوانی روانی-اجتماعی» تسکین می‌بخشد. «حیوانات حامیِ عاطفی» ممکن است هر نوع حیوان خانگی باشند و تنها به یک نوع حیوان محدود نمی‌شوند. اما «سگ‌های خدمات روانپزشکی (PSDs)» سگ‌هایی هستند که به طور ویژه برای کار با افرادی که با انواع «خاصی» از بیماری‌های روانی یا ناتوانی‌ها درگیر هستند، آموزش دیده‌اند. این سگ‌ها می‌توانند به صاحبان خود، در راستای انجام کارهایی که به‌تنهایی، قادر به عملی کردنِ آن‌ها نیستند، کمک کنند.
اما در نهایت، بزرگترین پیشرفت در راستای سلامت روان شما، به‌واسطه‌ی پیوند با حیوان خانگی‌تان به دست می‌آید. بنابراین یک حیوان خانگیِ «معمولی» نیز می‌تواند به همان میزان، مفید واقع شود.
گِراتی می‌گوید: هر حیوانی که فرد با آن احساسِ پیوستگی کند، بهترین حیوان برای اوست؛ این احساس، برای برخی از افراد، هنگام ارتباط با سگ، گربه یا پرنده شکل می‌گیرد و برخی دیگر هنگام مواجهه با اسب یا مارمولک.
حالا چه کنیم؟
اکنون که از فواید پُرشمارِ فیزیولوژیکی و روانشناختیِ پیوند با حیوانات خانگی اطلاع دارید، احتمالا ترغیب شده‌اید که حیوان خانگی مناسبِ خود را انتخاب کنید و زمان بیشتری را با آن- برای تمرینِ ذهن‌آگاهی- صرف کنید؛ چیزی که در نهایت باعث می‌شود تا جوانی را از سر بگیرید و آلامِ خویش را تسکین دهید.
مترجم: مجید صادق‌حسینی