مشکل های بیماران مبتلا به سرطان و روان شناسی سرطان
بیماران سرطانی در جنبه‌های جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی زندگی خود با مشکل های زیادی روبرو هستند. برخی از مشکل های رایج عبارت‌اند از:
درد و خستگی: سرطان و درمان آن می‌تواند باعث درد و خستگی شود که می‌تواند در فعالیت‌های روزانه، خواب و خلق‌وخوی اختلال ایجاد کند. درد و خستگی را می‌توان با دارو، ورزش، آرامش و درمان‌های مکمل کنترل کرد.
کم‌خونی: سرطان و درمان آن می‌تواند باعث کاهش تعداد گلبول‌های قرمز خون شود که می‌تواند منجر به کم‌خونی شود. کم‌خونی می‌تواند باعث ضعف، تنگی نفس، سرگیجه و رنگ‌پریدگی پوست شود. کم‌خونی را می‌توان با تزریق خون، مکمل‌های آهن یا داروهایی که تولید گلبول‌های قرمز را تحریک می‌کنند، درمان کرد.
- مشکل های دهان: سرطان و درمان آن می‌تواند باعث مشکل های دهان مانند خشکی دهان، درد، عفونت، زخم، یا تغییر در مزه شود. مشکل های دهان می‌تواند بر خوردن، آشامیدن، صحبت‌کردن و بهداشت دهان تأثیر بگذارد.
- مشکل های دهان را می‌توان با مراقبت خوب از دهان، بزاق مصنوعی، دهان‌شویه‌ها، مسکن‌ها یا داروهای ضدقارچ پیشگیری کرد یا درمان کرد.
- تهوع/تغییر وزن/مسائل قضایی: سرطان و درمان آن می‌تواند باعث تهوع، استفراغ، ازدست‌دادن اشتها، کاهش یا افزایش وزن، یا تغییر در عادت های روده شود. اینها می‌توانند بر تغذیه، هیدراتاسیون و تصویر بدن تأثیر بگذارند. تهوع و مسائل قضایی را می‌توان با داروهای ضد استفراغ، توصیه‌های غذایی، مکمل‌ها یا تغذیه لوله‌ای کنترل کرد.
- مشکل های مو، پوست و ناخن: سرطان و درمان آن می‌تواند باعث ریزش مو، بثورهای پوستی، خارش، خشکی یا تغییر ناخن شود. اینها می‌توانند بر ظاهر، راحتی و عزت‌نفس تأثیر بگذارند. مشکل های مو، پوست و ناخن را می‌توان با محصول های مراقبتی ملایم، مرطوب‌کننده‌ها، کرم‌های ضدآفتاب، کلاه، کلاه‌گیس یا مراقبت از ناخن به حداقل رساند یا درمان کرد.
- افسردگی و اضطراب: سرطان و تشخیص آن می‌تواند باعث افسردگی و اضطراب شود که بر خلق‌وخو، تفکر، رفتار و سلامت جسمانی تأثیر می‌گذارد. افسردگی و اضطراب می‌تواند با ترس از عود، انزوا، ازدست‌دادن کنترل یا غم و اندوه ایجاد شود. افسردگی و اضطراب را می‌توان با روان‌درمانی یا مشاوره، دارودرمانی، گروه‌درمانی و برنامه‌های کاهش استرس، یا مشاوره معنوی درمان کرد.
- مشکل های اجتماعی: سرطان و درمان آن می‌تواند مشکل های اجتماعی ایجاد کند که می‌تواند زندگی خانوادگی، روابط با اطرافیان، کار، درآمد، فعالیت‌های سرگرم‌کننده و روابط با ارائه‌دهندگان مراقبت‌های بهداشتی را تحت‌تأثیر قرار دهد. مشکل های اجتماعی را می‌توان با آموزش به بیمار، روان‌درمانی یا مشاوره، گروه‌درمانی و برنامه‌های کاهش استرس، یا مشاوره معنوی غلبه کرد. اینها برخی از مشکل هایی است که بیماران سرطانی ممکن است در خود با آن مواجه شوند.
تعریف روان شناسی سرطان
روان شناسی سرطان یک حوزه بین‌رشته‌ای است که جنبه‌های روان‌شناختی، اجتماعی و رفتاری سرطان، درمان سرطان و مراقبت از سرطان را مطالعه می‌کند. هدف روان شناسی سرطان درک و بهبود کیفیت زندگی و رفاه بیماران سرطانی، بازماندگان، مراقبان و ارائه‌دهندگان مراقبت‌های بهداشتی است. روان شناسی سرطان همچنین تأثیر عوامل روانی را بر پیشگیری، خطر، تشخیص، پیش‌آگهی و پیامدهای سرطان بررسی می‌کند.
زمینه های فعالیت روان‌شناسان سرطان
این رشته طیف گسترده‌ای از موضوع ها را پوشش می‌دهد، مانند:
- واکنش‌های عاطفی و شناختی به سرطان، مانند اضطراب، افسردگی، استرس، مقابله و تاب‌آوری.
- عوامل رفتاری و سبک زندگی که بر خطر و مدیریت سرطان تأثیر می‌گذارند، مانند سیگارکشیدن، رژیم غذایی، ورزش و پیروی از درمان.
- مسائل اجتماعی و بین‌فردی که از سرطان ناشی می‌شود، مانند ارتباط ها، حمایت، انگ و پویایی خانواده.
- پیامدهای فیزیکی و عملکردی سرطان و درمان آن مانند درد، خستگی، حالت تهوع، اختلال عملکرد جنسی و تصویر بدن.
- مداخله ها و درمان‌های روان‌شناختی که می‌تواند به بیماران سرطانی و مراقبان کمک کند تا با چالش‌های خود کنار بیایند، مانند درمان شناختی – رفتاری، کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی، آموزش روانی، و مشاوره.
- جنبه‌های روانی اجتماعی مراقبت‌های تسکینی و پایان زندگی برای بیماران سرطانی و خانواده‌های آنها، مانند غم و اندوه، معنویت و برنامه‌ریزی مراقبت‌های اولیه.
روان شناسی سرطان یک‌رشته نسبتاً جدید اما به‌سرعت درحال‌رشد است که دانش رشته‌های مختلف مانند روان‌شناسی، روانپزشکی، سرطان‌شناسی، پرستاری، مددکاری اجتماعی و بهداشت عمومی را ادغام می‌کند. روان شناسی سرطان به‌عنوان یک جزء ضروری از مراقبت جامع سرطان توسط بسیاری از سازمان‌ها و دستورالعمل‌های حرفه‌ای شناخته شده است. تحقیق ها و تمرین های روان شناسی سرطان می‌تواند به پیشگیری و درمان سرطان و همچنین ترویج زندگی سالم و موفق با سرطان و فراتر از آن کمک کند.
اهمیت و فایده روان شناسی سرطان
روان شناسی سرطان از اهمیت زیادی برخوردار است؛ زیرا رفاه سلامت روان افراد مبتلا به سرطان، اطرافیان آنها و ارائه‌دهندگان مراقبت های بهداشتی سرطان را بالا می‌برد. همچنین این رشته می‌تواند به پیشگیری یا درمان اختلال های سلامت روانی که در بیماران سرطانی شایع هستند، مانند افسردگی، اضطراب و استرس کمک کند.
روان شناسی سرطان همچنین می‌تواند با ترویج رفتارها و سبک زندگی سالم که می‌تواند خطر سرطان یا عود آن را کاهش دهد، به پیشگیری و مدیریت سرطان کمک کند. این رشته به‌عنوان یک جزء ضروری از مراقبت جامع سرطان توسط بسیاری از سازمان‌ها و دستورالعمل‌های حرفه‌ای شناخته شده است.
مداخله های روان‌شناختی روان شناسی سرطان
برخی از مداخله های روان‌شناختی رایج برای بیماران سرطانی عبارت‌اند از:
- آموزش بیمار: این یک نوع مداخله است که با هدف ارائه اطلاعات و راهنمایی به بیماران سرطانی در مورد بیماری، درمان و راهبردهای مقابله‌ای آنها انجام می‌شود. آموزش به بیمار می‌تواند به بیماران کمک کند تا در مدیریت مراقبت از خود فعال‌تر شوند، اضطراب و عدم‌اطمینان خود را کاهش دهند و پایبندی خود را به رژیم‌های درمانی بهبود بخشند.
- روان‌درمانی یا مشاوره: این نوعی مداخله است که شامل صحبت با یک متخصص آموزش‌دیده است که می‌تواند حمایت عاطفی، مهارت‌های حل مسئله و تکنیک‌های مقابله‌ای را به بیماران سرطانی ارائه دهد. روان‌درمانی یا مشاوره می‌تواند به بیماران کمک کند تا با تأثیرهای روانی و عاطفی سرطان مانند افسردگی، اضطراب، استرس، غم و اندوه و تروما مقابله کنند.
- گروه‌درمانی و برنامه‌های کاهش استرس: این یک نوع مداخله است که شامل عضویت در گروهی از افراد است که تجربه ها و چالش‌های مشابه مرتبط با سرطان را به اشتراک می‌گذارند. گروه‌درمانی و برنامه‌های کاهش استرس می‌توانند حمایت همسالان، تعامل اجتماعی و مهارت‌های آرامش‌بخش را به بیماران سرطانی ارائه دهند. آنها همچنین می‌توانند به بیماران کمک کنند تا با علائم روان‌شناختی رایج سرطان مانند ترس از عود، گوشه‌گیری و ازدست‌دادن کنترل کنار بیایند.
- مشاوره معنوی: این یک نوع مداخله است که به نیازها و سؤال‌های روحی یا وجودی بیماران سرطانی می‌پردازد. مشاوره معنوی می‌تواند به بیماران کمک کند تا معنا و هدف زندگی خود را بیابند، با عدم‌قطعیت و مرگ‌ومیر ناشی از سرطان کنار بیایند و باورها و ارزش‌های خود را کشف کنند
اینها برخی از مداخله های روان‌شناختی رایج برای بیماران سرطانی است که می‌تواند کیفیت زندگی و رفاه آنها را بهبود بخشد. بااین‌حال، بیماران مختلف بسته به شخصیت، فرهنگ، مرحله بیماری و سطح پریشانی خود ممکن است ترجیح ها و نیازهای متفاوتی برای حمایت روانی اجتماعی داشته باشند؛ بنابراین، ارزیابی وضعیت روانی – اجتماعی هر بیمار و ارائه مناسب‌ترین و مؤثرترین مداخله برای شرایط آنها حائز اهمیت است.
تهیه شده در تحریه مرکز روان شناسی نیک آرام