عملکرد جنسی و تعارضات زناشویی زوجین

مقدمه

عملکرد جنسی بخشی از زندگی و رفتار انسانی است. سازمان بهداشت جهانی سلامت جنسی را نوعی هماهنگی ذهن، احساس و جسم  فرد دانسته که منجر به تکمیل شخصیت، ارتباط و عشق می‌شود. لذا هرگونه اختلال که منجر به ناهماهنگی و در نتیجه، عدم رضایت از رابطه‌ی جنسی شود، می‌تواند اختلال عملکرد جنسی را به همراه داشته باشد. تعارضات زناشویی یکی از پیامدهایی است که شاید به‌وضوح دیده نشود و زوجین در ذهن و روان خود درگیر با اختلافات‌شان باشند، ولی اثرات آن به صورت تعارضات کلامی یا فیزیکی بروز خواهد کرد. این تعارضات زناشویی ناشی از عملکرد جنسی ضعیف، روابط بین زوجین را از عشق و صمیمت خارج خواهد کرد و زمینه‌های بروز مشکلات روانی و اجتماعی را در بین آنان پدید می‌آورد.

علل بروز تعارضات زناشویی در بین همسران

امروزه در بستر خانواده، پدیده‌ی تعارضات زناشویی یکی از آسیب‌های جدی در زندگی زوجین محسوب می‌شود. زمانی که یکی از زوجین در زندگی زناشویی خود، احساس عدم برابری کند یا در دریافت دستاوردهای مشترک زندگی عدم تعادل را تجربه نماید، تعارضات زناشویی بروز پیدا می‌کند. این درگیری‌ها با دامنه‌ی گسترده‌ای از پیامدهای جسمی، روانی و اجتماعی مانند: افزایش احتمال طلاق و بروز افسردگی در هریک از زوجین همراه است و بر میزان رضایت آن‌ها از زندگی تاثیر گذاشته و کارکرد نهاد خانواده را تضعیف می‌کند. بنابراین برای مقابله با این پدیده باید به بررسی ریشه‌های آن پرداخت. مصرف مواد مخدر، اختلافات عقیدتی، گروه دوستان، فرزندان، پول، روابط جنسی، روابط خویشاوندی، خیانت جنسی، آزارهای جسمی و روانی، مشکلات عاطفی، مشکلات برقراری ارتباط، استرس­های شغلی و امثال این­ها از عواملی هستند که موجبات تعارضات‌زناشویی را به وجود می‌آورند.

پیامدهای روابط جنسی ناکارآمد

یکی از مهمترین عوامل بروز تعارضات زناشویی، ناکارآمد بودن روابط جنسی در بین زوجین است. زیرا به هر دلیلی که رابطه‌ی جنسی میان زوجین به‌خوبی برقرار نشود و هر یک از آن­ها احساس نارضایتی کنند، منجر به دلزدگی و سردی روابط می‌شود. این نارضایتی‌ها از روابط جنسی ممکن است باعث مشکلات عمیقی در سازگاری زوجین و ایجاد تنفر از همسر، دلخوری، عدم اعتماد به نفس، حس انتقام‌گیری و مانند آن‌ها شود. این مسائل با تنش‌ها و اختلافات تقویت خواهد شد یا در غالب آن‌ها بروز و تجلی پیدا خواهد کرد و به‌تدریج باعث شکل‌گیری شکاف‌هایی عمیق در میان همسران می‌شود.

وقتی در بین زوجین تعارضات زناشویی بروز پیدا کند، خواسته یا ناخواسته باعث ایجاد تاثیراتی بر روی سلامت فیزیکی، روانی و اجتماعی هر یک از اعضای خانواده می‌شود. این تعارضات علاوه بر پایین آوردن کیفیت زندگی، سرد­ شدن روابط اعضای خانواده و خصوصا زن و شوهر، خطر مرگ و میر را در بین زوجین افزایش می‌دهد. در صورتی که یک رابطه‌ی خوب و عاری از اختلاف و تعارضات زناشویی در بین زوجین می‌تواند از عواقب سلامت روانی پایین جلوگیری کرده و رضایت از زندگی را افزایش دهد.

با توجه به اینکه رابطه‌ی جنسی از ابعاد بسیار مهم ارتباطی همسران است، می­توان گفت که افراد با برآورده کردن نیاز اصلی خود، به‌خصوص نیاز جنسی و برقراری رابطه‌ی جنسی ارضاکننده که از مولفه‌های صمیمیت بین زوجین به شمار می‌رود، رابطه‌ی فیزیکی و روانی غنی با همسر خود برقرار می‌کنند؛ همین امر در بهبود کیفیت روابط زناشویی _ و متعاقبا کاهش تعارضات زوجین_ اثرگذار است.

علل کاهش رضایت جنسی در بین زوجین

برای ایجاد رابطه‌ی جنسی رضایت‌بخش، لازم است که فرد احساس اعتماد به نفس، رهایی از هرگونه تشویش و اضطراب و توانایی تمرکز کردن روی رفتارها و افکار برانگیزاننده‌ی خود را داشته باشد. هرچیزی برای این موارد مزاحمت ایجاد کند، رابطه‌ی جنسی مختل خواهد شد. اعتماد به نفس، باور این است که شما به‌خوبی توانایی برقراری ارتباط جنسی را دارید و جذابیت‌های لازم را از نظر شریک جنسی خود دارید. از مواردی که ممکن است باعث کاهش اعتماد به نفس شود، اختلال نعوظ و زود انزالی در مردان و کمبود میل جنسی، کمبود تهییج جنسی و اختلال رسیدن به ارگاسم در زنان است که همه‌ی این عوامل منجر به کم شدن رابطه‌ی جنسی بین زوجین شده و بر عملکرد جنسی آن‌ها تأثیر منفی می‌گذارد. گرچه بیشتر اوقات رابطه‌ی جنسی مایه‌ی لذت بشمار می‌رود، اما گاهی می‌تواند سرمنشأ استرس و فشارهای روانی بین شریک‌های جنسی نیز باشد. اگر انجام رابطه‌ی جنسی در هر دو طرف احساساتی مثبت ایجاد کند، نتیجه می‌گیریم که نیازهای هر دو طرف برآورده شده و رابطه‌ی جنسی کیفیت لازم را دارد و نهایتا ً منجر به رضایت از زندگی می‌شود.

راهکارهایی برای بهبود رضایت جنسی در زوجین

• مشاوره‌ی اختصاصی با درمانگر جنسی و تشخیص مشکل اصلی اختلال جنسی
• استفاده از داروهای مجاز محرک برای زنان
• کاهش استرس روزانه، رفع مشکلات جسمی مانند دیابت، اختلالات هورمونی و… جهت رابطه‌ی مناسب جنسی
• درک بهتر مسایل جنسی مرد و زن از یکدیگر، از راه مطالعه‌ی کتاب، مشاوره یا کلاس‌های آموزشی
• تنوع در رابطه‌ی جنسی بین مرد و زن
• برطرف کردن اختلالات موجود جسمی و روانی که در ارتباط جنسی مرد و زن مانع ایجاد کرده‌اند
• ضرورت آموزش‌های عمومی و تخصصی پیش از ازدواج، جهت افزایش سطح آگاهی‌ عمومی نسبت به زندگی زناشویی
• مداخلات تخصصی خانواده‌درمانی و زوج‌درمانی در بین مردان و زنان متاهل
• ایجاد مرکز مشاوره‌ی زناشویی با تأکید بر درمان‌های شناختی، با دو هدف آموزش زوجین پیش از ازدواج و آمـوزش و درمـان به زوج‌هایی که جدایی و طـلاق را آخـرین شیوه‌ی رهایی از مشکلات می‌دانند.

سخن آخر

به دليل وجود برخي محدوديت‌هاي فرهنگي و موانـع موجود در جامعه، در اكثر موارد زوجين نـه تنها بـراي برطرف كردن اختلالات و مشكلات جنسي به متخصصان و مراكز مشاوره مراجعه نمی‌کنند، بلكه از طرح ايـن موضوع در بين خودشان نيز خودداري مي­كنند و گاهي منشاء اختلافات شديد خانوادگي و در نهايت جدايي‌هاي عاطفي و يا طلاق مي‌شود. آموزش مهارت‌هاي جنسي، مي‌تواند باعث احساسات مثبت، نزديكي و صميميت به همسر، بخـشش و افزايش ارتباط زناشويي و در نتيجه تداوم آن، و افزايش توان حل تعارض زوجين و رضايت زناشويي گردد.

در آخر، توصیه می‌شود جهت بهبود، شناخت و اصلاح روابط جنسی علاوه بر مطالعه و مراجعه به مراکز مشاوره، زوجین باید در مورد توقعات، رفتار و ارزش‌ها با هم گفت‌و­گو کنند. این امر به منظور بهبود روابط جنسی بسیار سازنده است و موجب تقویت جنبه‌های مختلف ازدواج، بهداشت روانی زوجین و پایداری خانواده‌ها می‌شود.

متخصصان ما در کلینیک نیک‌آرام آماده‌ی ارائه‌ی راهکارهای مشاوره‌ای و درمانی به زوجین دارای مشکلات زناشویی و یا دارای اختلالات جنسی می‌باشند.

نویسنده: فائزه پرداختی